شاهو حسینی
ایران کشوری است با تنوعات اتنیکی، زبانی و دینی، بەهمین دلیل با زیست بوم متکثر ذهنی و عینی در ایران روبەرو هستیم. در برخورد با این وضعیت میتوان از دو الگوی مشخص بهرە برد.
الگویی کە بانی نظم و هماهنگی بەصورت هژمونی و سلطە اکثریت بر اقلیت باشد از طریق سلطە گفتمان اکثریت و با تحمیل سوژگی خود، دیگران را بەمثابە غیریت بە ابژەای تقلیل داد. تاریخ سیاسی معاصر ایران شاهد هژمونی این الگو بودە. این روش منجر بە فعال شدن گسلها و شکافهای منازعە درایران گردیدە و تداوم آن تخاصم را بەشکل بی سابقەای افزایش میدهد. این الگو تنش زا و امنیت زداست.
الگوی دیگر الگوی تلاش برای شکل دادن بەیک متاگفتمان است کە دربرگیرندە همە گفتمانهای موجود باشد، در واقع قبول سوژگی همە بودهای حاضر در زیست بوم ایران و سامان یافتن آنها در چارچوب یک متاگفتمان با محوریت دال دمکراسی برمبنای مشروعیت سوژگی انسانها در سطح فردی و تلاش برای ساختن یک ساختار اجتماعی برمبنای ارتباط انترسوبژکتیف(بین الاذهانی) در سطح اجتماعی و سامان دادن یک ساختار سیاسی بر همین اساس، این روند تنها ضامن مشروع گذار بە دمکراسی و تداوم همزیستی میان بودهای موجود در زیست بوم ایران است.