ایران آبستن انقلاب طبقاتی

شاهو حسینی

مقدمه:

  تحلیل‌گرانی که با نگاه چپ به سرنگونی نظام پادشاهی در ایران می‌نگرند و تحلیلی طبقانی از دگرگونیهای اجتمائی منجر به انقلاب در ایران ارائه می‌دهند، یکی از عوامل اصلی فروپاشی نظام پادشاهی و شکل‌گیری انقلاب را گسترش حاشیه‌نشینی در کلان‌شهر تهران و برخورد شدید ماموران شهرداری با این زاغه‌نشینان می‌دانند، در واقع تاکید دارند بر گسترش شکاف میان اقلیت ثروتمندی که متصل به دستگاه حاکمه بوده و عموما از رانتهای حکومتی بهره می‌بردند و اکثریت فقیری که با عرضه نیروی کار فاقد تخصص خویش درجامعه درصدد امرار معاش بود، اکثریتی که به دلیل نگاه سنتی و اندیشه سنتی همواره نزدیک به روحانیت سنتی بوده و عموما به عنوان ارتش ذخیره در خدمت منافع و آرمانهای آنها بودند و همین روند منجر به شکل‌گیری یک انقلاب دینی و سنتی در ایران گردید، اما اکنون این اقشار عموما توسط همان کسانی مورد ستم و استثمار قرار می‌گیرند، که روزی به عنوان ابزار و ارتشی گوش به فرمان موجبات قدرت‌یابی و به قدرت رسیدن آنها را فراهم کردند. 

جمهوری اسلامی و فعال تر شدن منازعه طبقاتی( فقیر- غنی(

پیروزی انقلاب ایران در سال ١٣٥٧ که در غیاب یک طبقه متوسط مستقل توسط اقشار و طبقات اجتماعی پایین و سنتی راهبری شد و شکل‌گرفت، می‌توان گفت که دارای یک مولفه برجسته و مهم بود و آن غالب بودن رنگ طبقاتی و اقتصادی آن در کنار سایر مولفه‌های دیگر و از جمله مولفه سیاسی. و طبقات و اقشار پایین دست جامعه امیدوار بودند که این انقلاب بتواند حدا‌قل‌های معیشتی و عدالت را برای آنها فراهم کند، اما به هر میزان که انقلاب تثبیت‌تر و عمرش بیستر شد، ائتلافی از مسئولان حکومتی و مدیران ارشد که روزی خود از طبقات پایین دست جامعه بوده و به بالای هرم سیاسی رسیده بودند در ائتلافی نانوشته با ثروتمندان سنتی باقی مانده از رژیم قبل و بهره گرفتن از رانتهای کلان حکومتی فضای اقتصادی و سیاسی را قبضه کرده و در کنار بستن فضای رقابت در جهت جلوگیری از رشد یک طبقه متوسط مستقل، جامعه را کاملا دو قطبی کرده و عملا خود به طور مستقیم در برابر طبقات و اقشار پایین دست جامعه از جمله کارگران و دستفروشان قرار گرفتند. نگاهی به وضعیت اقتصادی جامعه موئید این است که تقابل مداوم حکومت با قشر کارگر و دستفروش در سالهای گذشته موجبات فعالتر شدن گسل منازعه میان این اقشار و قشر ثروتمند حکومتی شده. گسترش فقر و بی‌کاری در غیاب نهادها و برنامه های حمایتی برای دستفروشان و کارگران، برخورد شدید ماموران حکومتی و ظلم شدید برآمده از حکومتی دیکتاتوری در جامعه از جمله عواملی هستند که طی سالهای گذشته گسل منازعه میان دستفروشان و کارگران را با حکومت فعال‌تر کرده است.

 موارد زیر از جمله اتفاقات مرتبط با دستفروشان و کارگران طی سالهای گذشته است:
١_ در اواخر سال ۱۳۹۲ نیز یک جوان تهرانی بعد از جمع شدن بساطش در ایستگاه مترو گلبرگ خود را جلوی واگن قطار انداخت و خودکشی کرد. 

٢_ در ۲۳ اسفند ۱۳۹۳ یونس عساکره، ۳۴ ساله و پدر دو کودک در اعتراض به ضبط سه بارهٔ بساط میوه فروشی‌اش توسط شهرداری خرمشهر در برابر ساختمان شهرداری دست به خودسوزی زد و جانش را در بیمارستان از دست داد. 

٣_  حمید فرخی دیزج، ۴۳ ساله و پدر سه کودک که در بازار تبریز بساط دست‌فروشی داشت با وجود داشتن مجوز دست‌فروشی توسط ماموران سد معبر شهرداری ضبط شد او در اعتراض چندین بار به شهرداری منطقه ۸ تبریز مراجعه می‌ کند اما چون پاسخی نمی‌ گیرد سرانجام در روز ۲۵ فروردین در یکی از اتاق‌های این ساختمان مقابل چشم مسئول مربوطه/مقابل ساختمان شهرداری (به دو روایت مختلف در رسانه‌ها) دست به خودسوزی می‌‌زند. 

٤_ علی چراغی، کارگر ٤١ ساله که در ١٦ مرداد ١٣٩٣ توسط ماموران شهرداری کشته می‌شود. 
٥_اقدام به خودسوزی مردی دستفروش در مقابل پاساژ شانزه لیزه در روزهای ابتدایی اسنفد ١٣٩٤. 

در واقع تحقیقات طی سالهای گذشته نشان می‌دهد که درگیری مأموران سدِ معبر شهرداری با دست‌فروشان و کارگران در نقاط مختلف تداوم داشته. و در مواردی متعددی منجر به حوادثی شده؛ مانند مرگ دست‌فروشان و یا زباله‌جمع‌کن‌ها یا حادثه کارواش سعادت‌آباد و...؛ در این موارد نیز شواهد حاکی از به‌کارگیری تعداد زیادی از اراذل و اوباش از سوی شهرداری دارد. این شواهد هیچ‌گاه رسمی و علنی تأیید نشده؛ اما در جریان پیگیری پرونده ضرب‌ و‌شتم چهار گوجه‌سبزفروش در بزرگراه آزادگان، وکیل این پرونده گفته‌ بود: « نیروی انتظامی در بخشی از گزارش خود آورده که خبرهای واصله حاکی است اخیرا شهرداری در واحد رفع سد معبر (شهربان)، اراذل و اوباش را به‌صورت روزانه جذب کرده و آنها را برای متفرق‌کردن افرادی که اقدام به سد معبر می‌کنند، می‌فرستد. 
٦_ از سوی دیگر طی سالهای گذشته اعتراضات کارگری شدت و گسترش یافته، اعتراضاتی شامل برپایی اعتصابات، تجمعات شبانه کارگران هم در تهران و هم مراکز استانها و شهرستانها. شامل:
اعتصاب ۱۵۰۰ کارگر شرکت قالب‌های صنعتی سایپا، اعتصاب ۵۰۰ کارگر کارخانه نیشکر هفت تپه، تجمع اعتراضی ۳۰۰۰ تن از کارگران و گزارشی از وضعیت اردوی کار پالایشگاه نفت و گاز خلیج فارس بندرعباس، اعتصاب و تجمع کارکنان شرکت آب و برق کیش، اعتراض ۴۰۰ کارگر «کمباین‌سازی ایران» در اراک، تجمع کارگران فضای سبز شهرداری اهواز، خاتمه تجمع کارگران پروژه سد تنگ سرخ شیراز، اعتصاب کارگران کارخانه‌های سیمان در جاده اندیمشک ـ خرم‌آباد، تجمع کارگران شرکت خدماتی فرودگاه امام، اعتراض کارگران کارخانه پوشش گستر اردکان، تجمع کارگران شرکتی راه‌آهن خراسان رضوی، تجمع کارمندان باشگاه استقلال در اعتراض به عدم پرداخت حقوق‌های معوقه و اقدام به خودسوزی یکی از معترضین!، اعتصاب سراسری دستیاران تخصصی رادیولوژی کشور، تجمع کارگران ارگ بم ، بیکار شدن ٢٠هزارکارگر درپی تعطیلی ٣٥٠ کوره پزخانه در تهران، بیکار شدن ١٠٠٠ کارگر در نتیجه تعطیلی کوره پزخانه در قرچک و ورامین، بیکارشدن ١٠٠٠ کارگر پس از بسته شدن تعدادی از آجرپزی های اصفهان، بیکار شدن ١٠٠٠ کارگردرپی تعطیلی ٢٠٠کوره آجرپزی بیرجند، بیکار شدن ١٥٠٠کارگر بدنبال تعطیلی ٢٠٠ کارگاه آهن سازی، بیکار شدن ١٠٦٧٦ کارگر طی ٨ ماه اه اول سال ٩٤ به دنبال تعطیل و نیمه تعطیل شدن واحدهای تولیدی دراستان فارس، بیکار شدن ٣٣٠٠ کارگردرپی تعطیلی ٢٥٠ واحد تولیدی دراستان کهگیلویه وبویر احمد، بیکار شدن ١٠٠٠کارگربدنبال تعطیلی ٢٠٠ کارگاه تیر وبلوک درشیراز، بیکار شدن ٢٠٠٠٠ کارگر صنعت سنگ، بیکار شدن ٤٥٠٠ کارگردرپی تعطیلی ٤٢٠ واحد سنگبری استان فارس، بیکار شدن ١٠٠٠٠ هزار کارگرقطعه سازی طی ٢ هفته درمهرماه. 

رادیکالیزه شدن واکنش و تقابل دستفروشان و کارگران:

گسترش فقر در جامعه که محصول حکومتی دیکتاتور، و گسترش اختلاس و فساد گسترده مسئولان رده بالای حکومتی است، موجبات تمعیق فقر در جامعه شده، آنگونه که در تازه ‌ترین گزارش یک مسئول بالای حکومتی عنوان شده که ٣٠ درصد مردم ایران گرسنه‌اند و نان برای خوردن ندارند. معاون وزیر بهداشت باارائه گزارشی ازآسیبهای اجتماعی در کشور گفته: نابرابریهای پنهان در جامعه رو به افزایش است و فقر، محرومیت اجتماعی، پایین بودن شاخص های توسعه انسانی از مسائل حاشیه نشینی است.علی اکبر سیاری در جلسه ستاد ساماندهی امور جوانان با اشاره به گزارش آسیب های اجتماعی در شورای اجتماعی کشور، افزود: معتقدیم در برخورد با آسیب های اجتماعی نباید فقط به ظواهر پرداخت بلکه باید ریشه مشکلاتی همچون طلاق، اعتقاد و فقر شناخته شود. معاون بهداشت وزیر بهداشت اضافه کرد: باید شرایط زندگی روزانه مردم را بهبود ببخشیم، زیرا طی چند دهه اخیر شرایط زندگی مردم بر اساس شاخص های مختلف سخت تر شده است. بهره مندی ناعادلانه از قدرت، ثروت، منابع و خدمات، از ریشه های بروز آسیب های اجتماعی است که باید با آن مقابله شود. سیاری تاکید کرد: در حال حاضر ۳۰ درصد مردم کشور گرسنه اند و نان خوردن ندارند که این آمار را وزارت رفاه هم تائید می کند. 
بدون تردید آنچه را این مسئول حکومتی بدان اشاره کرد محصول فساد حکومتی و گسترش ناعدالتی است که موجب افزایش نابرابریهای اجتماعی گردید و این نیز به نوبه خود موجبات رادیکالیزه شدن واکنش دستفروشان و کارگران شده، به نظر می‌رسد که به دلیل چندپارگی فرهنگی برآمده از وجود تکثر ملیت ها، مذاهب و فرهنگهای گوناگون در جامعه که منجر به عدم شکل‌گیری یک اتحاد اپوزیسیونی حول محور یک گفتمان دمکراتیک شده، گسل منازعه طبقاتی (کارگری- دستفروشی) می‌تواند تبدیل به گسل منازعه‌ای فراگیر شده و مرزهای ملیتی را درنوردیده و زمینه‌های همگرایی بیشتر طبقات و اقشار پایین دست جامعه را حول محور گفتمان عدالت‌خواه اقتصادی فراهم سازد. 

1- www.tabnak.ir 
2- www.radiozamaneh.com 
3- www.radiozamaneh.com 
4- www.radiofarda.com 
5- www.khabaronline.ir 
6- www.radiozamaneh.com 
7- www.kaleme.com 
8- etehadbinalmelali.com 
9- www.radiofarda.com